استراتژی اقیانوس آبی چیست؟ راهنمای اقیانوس آبی و قرمز در کسب و کار

آیا تا به حال فکر کرده‌اید که به‌جای حضور در بازار و دنیای پر‌رقابت کسب‌وکارهای مختلف، سراغ بازاری منحصر‌به‌فرد و بدون رقابت بروید؟ استراتژی اقیانوس آبی دقیقا همین کار را برای شما انجام می‌دهد. در رویکرد اقیانوس آبی، شما با استفاده از محصولات و ارزش‌های نوآورانه، بازاری جدید می‌سازید که در آن رقابت وجود ندارد. ازاین‌رو کسب‌وکار شما به‌تنهایی در این فضا به موفقیت خواهد رسید. در این مقاله به بررسی مفهوم روش اقیانوس آبی، مزایا، مراحل اجرا و تفاوت این استراتژی با اقیانوس قرمز خواهیم پرداخت. اگر می‌خواهید با استفاده از یک رویکرد نوآورانه، کسب‌وکار خود را به سطح جدیدی از موفقیت برسانید، مطالعه مقاله پیش‌رو را از دست ندهید.

استراتژی اقیانوس آبی؛ شروع کسب‌وکار در فضای کم‌رقابت

استراتژی اقیانوس آبی یک رویکرد تجاری است که به‌جای رقابت در بازارهای موجود و اشباع شده، معروف به «اقیانوس قرمز»، بر ایجاد بازارهای جدید یا «اقیانوس‌های آبی» تمرکز دارد. این استراتژی، شرکت‌ها را به ارائه ایده‌های منحصربه‌فرد، جدید و کم‌رقابت در بازار، برای ایجاد نو‌‌آوری و تمایز در سفر مشتری، تشویق می‌کند.

به‌عبارت ساده، استراتژی اقیانوس آبی به معنای ایجاد یک فضای بازار جدید است که در آن رقابت وجود ندارد. در واقع به‌جای رقابت با سایر شرکت‌های بزرگ و کوچک در یک بازار شلوغ، پیشنهادها و ایده‌های نوآورانه‌ای برای ارائه یک محصول یا خدمت ارائه می‌دهید که مشتریان جدید را جذب می‌کند. با این کار فرایند رقابت در کسب‌وکار خود را ساده‌تر یا کم‌اهمیت‌تر خواهید کرد؛ زیرا در فضایی متفاوت و بدون رقابت، کار می‌کنید.

مزایای استراتژی اقیانوس آبی چیست؟

پیاده سازی اقیانوس آبی روی یک کسب‌وکار، مزایای کاربردی و منحصربه‌فردی را برای صاحبان مشاغل به وجود خواهد آورد. در این بخش به بخشی از این مزیت‌های جذاب اشاره کرده‌ایم:

• نوآوری و تمایز: تشویق افراد به داشتن تفکر نوآورانه و خلاقانه برای ایجاد محصول یا خدمت منحصربه‌فرد
• درک بهتر مشتری: با به‌کارگیری روش‌های تحقیقات بازار مختلف مانند استفاده از بهترین پنل های پیامکی، باعث می‌شود تا یک کسب‌وکار، عمق نیاز و خواسته مشتری را بهتر درک کند؛ ازاین‌رو خواسته‌های برآورده نشده مشتریان را در اقیانوس آبی، برطرف خواهد کرد.
• کاهش رقابت: به کار بردن اقیانوس آبی باعث می‌شود تا تمرکز استراتژیک مجموعه از رقابت مستقیم با رقبا دور شود؛ در نتیجه بازار موردنظر به سمت یک فضای متمایز و بدون رقابت پیش می‌رود.

مهم‌ترین مزیت استفاده از استراتژی اقیانوس آبی، ایجاد نوآوری در خلق ارزش است. با به کارگیری این رویکرد شما به خلق محصولات و خدماتی با ارزش بالا و هزینه کم خواهید پرداخت؛ همچنین این محصولات منحصربه‌فرد را در یک فضای کم رقابت یا جدید عرضه خواهید کرد.

بررسی مشکلات استفاده از اقیانوس آبی در کسب‌وکار

باوجود مزیت‌های کاربردی و جذاب اقیانوس آبی، پیاده سازی این استراتژی ممکن است با چند مشکل بالقوه نیز همراه باشد. در این بخش به بررسی معایب یا مشکلات به‌کارگیری استراتژی اقیانوس آبی پرداخته‌ایم:

• داشتن ریسک بالا: ورود به بازارهای جدید و ناشناخته ممکن است پرریسک باشد؛ در واقع هیچ تضمینی برای موفقیت بازار جدید وجود ندارد.
• دشواری در ایجاد نوآوری: ارائه ایده‌های واقعا نوآورانه و اجرای مراحل مختلف آن‌ها، مانند فرایند بازاریابی، چالش برانگیز خواهد بود. به‌عنوان مثال نوشتن متن تبلیغات برای جذب دانش آموز کنکوری که بین تبلیغ‌های موجود متفاوت باشد، نیاز به خلاقیت بالایی خواهد داشت.
• درک و استقبال مصرف کننده از محصول جدید: ممکن است مصرف کنندگان محصول یا خدمات جدید را درک نکنند یا نپذیرند.
• تقلید کردن ایده توسط رقبا: پس از عرضه ارزش جدید در بازار، ممکن است سایر کسب‌وکارها به‌سرعت تقلید کنند و  ارزش پیشنهادی منحصر به فرد را از بین ببرند.
• سرمایه گذاری اولیه: اجرای این استراتژی در مراحل اولیه به‌خصوص در بخش تحقیق، توسعه و بازاریابی به سرمایه گذاری اولیه قابل توجهی نیاز دارد.

اگر در مراحل اولیه اجرای این استراتژی روی کسب‌وکار خود، به شناخت و درک عمیقی از نیاز کاربر و بازارهای مختلف برسید، احتمال پیش آمدن بسیاری از این مشکلات ذکر شده، کاهش پیدا خواهد کرد. ازاین‌رو در بخش بعدی به بررسی مراحل اجرای استراتژی اقیانوس آبی روی یک کسب‌وکار خواهیم پرداخت. 

مراحل اجرای استراتژی؛ اقیانوس آبی چگونه کار می‌کند؟

برای پیاده‌سازی استراتژی اقیانوس آبی در یک کسب‌و‌کار و پیدا کردن بازار جدید و کم‌رقابت، باید چند مرحله کلیدی را اجرا کنید. با دنبال کردن این مراحل، کسب‌وکارها بازارهای جدیدی ایجاد و مشتریان جدیدی را جذب خواهند کرد:

1. درک وضعیت فعلی و مشکلات بازار: تجزیه و تحلیل وضعیت فعلی صنعت برای پیدا کردن نیازهای مشتری و خلاءهای موجود
2. شناسایی فرصت‌های جدید در بازار و صنعت موردنظر: به دنبال ایجاد یک بازار منحصربه‌فرد برای کسب‌وکار خود باشید. برای این کار می‌توانید از ترکیب چند بازار در صنایع گوناگون استفاده کنید تا یک بازار کاملا جدید بسازید.
3. ایجاد محصولات نو‌آورانه براساس ارزش به دست آمده: بعد از پیدا کردن شکاف‌های موجود و ایجاد بازار جدید، برای برطرف کردن خواسته مشتری، به دنبال ارائه محصول یا خدمتی منحصربه‌فرد و خلاقانه برای پر کردن این شکاف باشید.
4. آزمایش و اصلاح ایده‌های جدید: نمونه‌های اولیه محصولات یا خدمات خود را تولید کنید و برای آزمایش آن‌ها از گروه‌های مختلف مشتریان بالقوه، بازخورد بگیرید. با استفاده از این بازخوردها می‌توانید به اصلاح محصولات خود بپردازید.

در نهایت با استفاده از ابزارهای مختلف بازاریابی مانند اس ام اس انبوه شخصی سازی شده، فضای مجازی، ایمیل مارکتینگ یا سایر روش‌های موثر مارکتینگ، محصول خود را برای دسترسی عموم، به عرضه بگذارید. همچنین برای اجرای مراحل پیاده سازی استراتژی اقیانوس آبی روی کسب‌وکار خود، برخی ابزارها و چهارچوب‌های مشخص وجود دارد که در بخش بعدی آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

ابزارهای کلیدی در اجرای استراتژی اقیانوس آبی

اجرای استراتژی اقیانوس آبی شامل چندین ابزار و چارچوب کلیدی است که کسب‌و‌کارها را در ساختن فضاهای بازار جدید و بی‌رقابت راهنمایی می‌کند. برخی از مهم‌ترین ابزارهای معرفی‌شده برای پیاده‌سازی استراتژی اقیانوس آبی شامل این موارد می‌شوند:

• ابزار Strategy Canvas: این ابزار به تجسم چشم‌انداز استراتژیک فعلی و آینده کسب‌وکار کمک می‌کند. ابزار Strategy Canvas حاوی عواملی است که صنعت بر روی آن‌ها رقابت می‌کند. همچنین شامل سطح پیشنهادی می‌شود که خریداران از این عوامل دریافت می کنند.
• چهارچوب چهار اقدام (Four Actions): این چارچوب به کسب‌و‌کارها کمک می‌کند تا مرزهای بازار را با طرح چهار سوال کلیدی بازسازی کنند: چه عواملی را می توان «حذف»، «کاهش»، «افزایش» داد و «ایجاد» کرد؟
• جدول ERRC: این جدول برای پاسخ دادن به سوال‌های چارچوب Four Actions به‌منظور اجرای رویکرد اقیانوس آبی، استفاده می‌شود.
• ابزار نقشه سودمند خریدار (Buyer Utility Map): این ابزار به شناسایی اهرم‌های کمکی برای ارائه ارزش‌های استثنایی به خریداران، کمک می‌کند.
• ابزار سه سطح غیرمشتری (Three Tiers of Noncustomers): این چارچوب به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا مشتری‌های بالقوه را شناسایی کنند و هدف قرار دهند.

پس از اجرای این چهارچوب‌ها روی ایده منحصربه‌فرد، اگر محصول خود را به خوبی تبلیغ و عرضه نکنید، کلیه تلاش‌های شما بی ثمر خواهد بود؛ بنابراین باید به دنبال راهکارهای بازاریابی موثر و مقرون‌به‌صرفه مانند پخش کارت ویزیت الکترونیکی و پیامک‌های تبلیغاتی شخصی سازی شده باشید تا حداکثر استفاده از فضای تبلیغاتی را ببرید.

تفاوت استراتژی اقیانوس آبی و قرمز چیست؟

استراتژی اقیانوس آبی و استراتژی اقیانوس سرخ دو رویکرد مجزا برای استراتژی راه‌اندازی کسب‌و‌کار هستند. اقیانوس‌های سرخ صنایعی هستند که درحال‌حاضر وجود دارند؛ فضای بازار شناخته شده و جایی که شرکت‌ها سعی می‌کنند از رقبای خود پیشی بگیرند تا سهم بیشتری از بازار موجود را به خود اختصاص دهند. این رقابت تنگاتنگ اقیانوس را به رنگ قرمز در می‌آورد. ازاین‌رو، برای اشاره به این فضا، اصطلاح اقیانوس‌های «قرمز» به کار می‌رود. در این جدول تفاوت‌های اصلی بین این دو استراتژی کسب‌وکار را بررسی کرده‌ایم:

اسم استراتژی / موضوع رقابت	استراتژی اقیانوس قرمز	استراتژی اقیانوس آبی
فضای بازار	در فضاهای بازار موجود با رقبای حاضر رقابت می کند. بازار شلوغ است و شرکت‌ها برای گرفتن سهمی کوچک از تقاضای محدود می جنگند.	فضای جدید و بی‌رقیب بازار را ایجاد می‌کند که در آن رقابت بی‌اهمیت است. تمرکز بر نوآوری و ایجاد تقاضای جدید است.
رقابت	تمرکز بر عملکرد بهتر از رقبا، برای تصاحب سهم بیشتری از بازار. این اغلب شامل رقابت تنگاتنگ بر سر قیمت و بهبودهای تدریجی است.	با ارائه پیشنهادهای ارزش منحصربه‌فرد که مشتریان جدید را جذب می کند، رقابت را کم‌اهمیت می‌کند.
معاوضه ارزش-هزینه	به‌طورمعمول شامل یک مبادله بین ارزش و هزینه است. شرکت ها یا بر سر قیمت (هزینه کم) یا تمایز (ارزش بالا) با یکدیگر رقابت می‌کنند.	تمایز و هزینه کم را به‌طورهمزمان از طریق نوآوری در خلق ارزش دنبال می‌کند.
تمرکز استراتژیک	بر مشتریان و بخش‌های موجود در بازار تمرکز دارد. هدف جذب سهم بیشتری از تقاضای موجود است.	تمرکز بر مشتریان بالقوه و ایجاد بخش‌های جدید بازار. هدف ایجاد تقاضای جدید و گسترش مرزهای بازار است.
پتانسیل رشد	پتانسیل رشد محدود به دلیل رقابت شدید و بازارهای اشباع	پتانسیل رشد بالا به دلیل ایجاد بازارهای جدید و فرصت‌های بکر

هنگام بازاریابی و تبلیغات برای کسب‌وکاری که توسط رویکرد اقیانوس آبی راه‌اندازی کردید، باید به کلیه ارزش‌های پیشنهادی خود اشاره کنید؛ به‌عنوان مثال در متن تبلیغ کاشت مو به تفاوت‌ها و مزیت‌هایی اشاره کنید که برای کلینیک خود ایجاد کرده‌اید.

استفاده از استراتژی اقیانوس آبی؛ راهکاری نوین و خلاقانه برای حضور در بازار

با استفاده از رویکرد اقیانوس آبی، یک فضای بازار جدید و کم‌رقابت را برای کسب‌وکار خود خواهید ساخت. این استراتژی به شرکت‌ها و کسب‌وکارهای مختلف کمک می‌کند تا از رقابت شدید در بازارهای شلوغ و اشباع‌شده موجود (اقیانوس قرمز) اجتناب کنند. در عوض، با ایجاد بازار نو و جدید، محصولات نوآورانه خود را به راحتی عرضه می‌کنند و در نتیجه رشد خواهند کرد.

برای موفقیت کامل در استفاده از استراتژی اقیانوس آبی، باید برای مرحله بازاریابی محصولات خود نیز برنامه‌ریزی کنید؛ زیرا تولید محصول منحصربه‌فرد بدون عرضه مناسب، کسب‌وکار شما را رشد نخواهد داد. اگر به تازگی کسب‌وکار خود را آغاز کردید می‌توانید از روش‌های بازاریابی مقرون‌به‌صرفه مانند اس ام اس مارکتینگ استفاده کنید. استفاده از خدمات سایت پنل پیامکی به شما کمک خواهد کرد تا بهترین تبلیغات را با مناسب‌ترین قیمت، به مخاطبان خود ارائه دهید.